31 (2000) – Studia łużyckie i polsko-łużyckie. Tom dedykowany Pani Profesor Ewie Siatkowskiej

Ad multos annos, droga Pani Profesor!

Obecnie prezentowany czytelnikom trzydziesty pierwszy tom ,,Zeszytów Łużyckich” jest poświęcony Ewie Siatkowskiej, spiritus movens naszego czasopisma, w związku z Jej jubileuszem siedemdziesięciolecia urodzin. Układ tomu jest nietypowy. Zawiera artykuły napisane z myślą o zainteresowaniach Jubilatki i Jej poświęcone. Tylko dwa teksty były już wcześniej publikowane, ale znalazły się w tomie poświęconym Profesor Ewie Siatkowskiej, gdyż zajmują się tematyką szczególnie Jej bliską.

Ewa Siatkowska urodziła się 18 lipca 1930 roku w rodzinie od wielu pokoleń nauczycielskiej. Ta rodzinna tradycja pedagogiczna silnie wpłynęła na charakter owocnej działalności sorabistycznej Jubilatki, często nie tylko adresowanej do młodzieży, ale wręcz aranżowanej wspólnie ze studentami lub potencjalnymi i rzeczywistymi miłośnikami Łużyc. Mowa tu nie tylko o redagowaniu ,,Zeszytów Łużyckich”, ale też o przygotowaniu podręcznika i zbiorów tekstów służących do dydaktyki uniwersyteckiej oraz opracowaniu do druku – wspólnie ze studentami – Indeksu a tergo do dolnołużyckiego słownika Arnoszta Muki.

Podczas jubileuszu sześćdziesięciopięciolecia urodzin Ewy Siatkowskiej ukazał się w budziszyńskim ,,Rozhladzie” (rocznik 45 (1995), nr 7//8, s. 300-302) wywiad Marty Sobeckiej z Ewą Siatkowską, dotyczący dziejów zainteresowań sorabistycznych Jubilatki. Pokrótce przypomnimy zapisane tam wówczas słowa. Ewa Siatkowska zetknęła się po raz pierwszy z sorabistyką podczas studiów bohemistycznych na wykładach wybitnego slawisty, Zdzisława Stiebera, który później był opiekunem kolejnych stopni Jej wtajemniczenia naukowego (magisterium, doktoratu). Studia ukończyła w Uniwersytecie Warszawskim w 1953 roku i związana jest z tą uczelnią do chwili obecnej. Swoje zainteresowania sorabistyką zawdzięcza też starszemu koledze, Andrzejowi Sieczkowskiemu. Kilkakrotnie przebywała na Łużycach po 1967 roku, w okresie przygotowywania rozprawy habilitacyjnej, zawiązała wówczas przyjaźnie, które trwają do dzisiaj. Swoją nabytą podczas wyjazdów na Łużyce wiedzę, zainteresowania i podniety twórcze wykorzystywała w pracach komparatystycznych i sorabistycznych. Artykuły i książki związane z tą tematyką to co najmniej jedna trzecia pozycji wymienionych w obecnie zaprezentowanej Bibliografii prac Ewy Siatkowskiej. Wyróżniający się licznymi publikacjami nurt zainteresowań Jubilatki został przedstawiony poniżej w artykule Elżbiety Wrocławskiej, Ewa Siatkowska jako badacz łużyckich tekstów religijnych. Pani Profesor zainicjowała i uczestniczyła w szeregu prac nad leksyką łużycką. Najpierw za sugestią Helmuta Faski zajęła się wspomnianym wyżej Indeksem a tergo do dolnołużyckiego słownika Arnoszta Muki, następnie różnymi mniejszymi zbiorami leksykalnymi, obecnie przygotowała do druku razem z Rafałem Leszczyńskim i Zdzisławem Kłosem – przy współpracy z Sonją Wölke – pierwszy słownik polsko-górnołużycki.

Jubilatka łączy w swym aktywnym i ciekawym życiu pracę naukową z rolą żony, matki czworga dzieci i babci dość licznej dziś gromady wnucząt. Jej mężem i współopiekunem licznej rodziny jest wybitny slawista Janusz Siatkowski. Wszyscy autorzy i współpracownicy tego tomu składają Jubilatce i Jej Mężowi najserdeczniejsze życzenia zdrowia, owocnej pracy naukowej i pomyślności w życiu prywatnym.



Spis treści
  • Gratulacje dla Ewy Siatkowskiej od Towarzystwa Naukowego Macierzy Łużyckiej
  • Elżbieta Wrocławska, Ewa Siatkowska jako badacz łużyckich tekstów religijnych
  • Marta Ziółkowska-Sobecka, ,,Zeszyty Łużyckie'' z perspektywy dziesięciu lat
  • Bibliografia prac Ewy Siatkowskiej

O języku

  • Helmut Faska, Dolnołużyckie ,,prědny'' czy ,,prjedny''
  • Anatolij Iwczenko, Problemy i perspektywy w badaniach frazeologii dolnołużyckiej
  • Helmut Jenč, Jurij Kral jako słownikarz
  • Hanna Popowska-Taborska, Czy formę ,,proca'' `labor' uznać należy za wyłącznie łużycką?
  • Heinz Schuster-Šewc, Nazwy ,,czeladzi'', ,,parobka'' i ,,służącej'' w językach łużyckich na tle ogólnosłowiańskim
  • Janusz Siatkowski, Nowe źródło służące poznaniu wpływów słowiańskich w niemieckich gwarach Górnej Saksonii
  • Agnieszka Wyszomirska, O badaniach dziewiętnastowiecznej prasy górnołużyckiej
  • Jadwiga Zieniukowa, Nazwy własne w górnołużyckim piśmie ,,Missionske Powěsće'' z połowy XIX wieku

O literaturze

  • Rafał Leszczyński, O przekładach Měrćina Nowaka-Njechorńskiego z literatury polskiej
  • Dietrich Scholze, Polskie dramaty na łużyckiej scenie zawodowej
  • Měrćin Völkel, Łużycko-polskie kontakty w końcu dwudziestego wieku. Związki Benedikta Dyrlicha z polskim życiem literackim

O folklorze

  • Krzysztof Wrocławski, Łużycki błędny ognik a ludowe podania polskie

O kontaktach kulturalnych łużycko-polskich

  • Zbigniew Gajewski, Towarzystwa Przyjaciół Serbów Łużyckich w Polsce - ich dzieje i działalność